ادبيات كودكان شامل قصه ها، اشعار، سروده هاي كودكانه، نمايشنامه، فيلمنامه و در مجموع هر اثري است كه براي گروه هاي سني كودك نوشته شود. اين نوع ادبيات، رفتارها و باورهاي مخاطب كم سن و سال را به طور عميق تحت تأثير قرار مي دهد و حتي مي توان گفت: شخصيت و هويت آينده كودك را تا حد زيادي شكل مي دهد. از اين نظر ادبيات كودك ابزار بسيار سودمند و كارآمدي براي بعضي حكومت ها به شمار مي رود تا با بهره گيري هدفمند از آن، نسل هاي آينده را به دلخواه خود پرورش داده و بدون اعمال زور و فشار آن ها را به سمت و سوي اهداف و برنامه هاي مورد نظر خود هدايت كنند.
كتاب «هكذا يربّي اليهود أطفالهم» (يهودي ها، اين‌گونه كودكان خود را پرورش مي دهند) پژوهشي تحليلي است كه درآن جنبه هاي مختلف بهره برداري رژيم صهيونيستي از ادبيات كودك براي پيشبرد اهداف جاه‌طلبانه و نژادپرستانه مورد بررسي قرار گرفته است. علاوه بر اين، وضعيت عمومي ادبيات كودك در فلسطين اشغالي، تنوع، شيوه هاي دروني سازي اهداف سياسي و اعتقادي در ميان كودكان و نيز شكل ها و قالب هاي مختلف آن نيز توضيح داده شده است.
اين كتاب كه توسط خانم «سناء عبداللطيف» تأليف شده، در حقيقت چكيده پژوهش ديگري است با نام «الاتجاهات الايدئولوجيه في ادب الطفل العبري» (جريان هاي ايدئولوژيك در ادبيات كودك عبري) كه به عنوان پايان نامه دكتراي ادبيات مدرن عبري، در دانشگاه عين الشمس قاهره، به رشته تحرير درآمده است. نويسنده به دليل اهميت و تازگي موضوع و نيز تشويق و اصرار استادان خود مانند «عبدالله محمود الطنطاوي» و «عبدالتواب يوسف» ـ كه هردو نيز براي كتاب مقدمه نوشته اند ـ اثر ياد شده را به شكل حاضر تدوين و با همكاري مشترك انتشارات «دارالقلم» در سوريه و «وارتمان» اردن، در سال 1997 منتشر كرده است.
تسلط بر زبان و ادبيات عبري و بازخواني دقيق بخش قابل توجهي از آثار ادبي ويژه كودكان در رژيم اسرائيل، اين امكان را فراهم كرده است تا نويسنده پژوهش گسترده و فراگيري پيرامون موضوع، انجام دهد.
در اين كتاب مفهوم ادبيات كودك، تاريخچه مختصر و دورنماي ادبيات كودك عبري، نقش روزنامه ها و مجلات كودكان در پيشرفت ادبيات كودك عبري مورد بحث قرار گرفته است. علاوه بر اين، موضوعات مطرح شده در آثار ادبي كودكان، اثبات حقوق ديني و سياسي قوم يهود در ادبيات كودكان، ستايش قهرمان هاي تاريخي يهوديان و موضوعات بسيار ديگري در اين اثر طرح و بررسي شده است كه در بخشي از آن چنين مي خوانيم:
ستايش كارهايي كه با دست انجام مي گيرد.
ادبيات عبري، به ويژه آن بخشي كه به كودكان اختصاص داد و يا مسائل مهم زندگي را مطرح كند، از مهم‌ترين ابزارهاي تحقق آرزوهاي صهيونيستي به شمار مي رود. به عنوان مثال: ستايش و تحسين آن دسته از فعاليت ها و كارهايي كه با دست انجام مي شود، دعوت به اشغال سرزمين ديگران، تسطيح بيابان و صحرا و كشاورزي در آن. همه از موارد اجراي ماده دوم از قانون تعليم و تربيت در اسرائيل به شمار مي‌روند كه به منظور تشويق فعاليت هاي فيزيكي و كارهاي دستي و كشاورزي وضع گرديده است.
شخصيت هاي ادبي صهيونيستي اين انديشه را براي حمايت از اعتقادات و ايدئولوژي رهبران و پيشوايان نخستين خود طرح كرده اند و براي دستيابي به آن از الگوها و ارزش هايي استفاده مي كنند كه بر بناي شخصيت كودكان تأثير بگذارد.
سؤالي كه مطرح مي شود اين است كه: اين «رهبران و پيشوايان» چه كساني هستند؟ اين اصطلاح از چه زماني پديدار شد؟ به چه كسي اطلاق مي شود؟ و ايدئولوژي آن ها چه بوده است؟ «پيشوايان» يا «رهبران» در زبان عبري «حالوتيسم» گفته شده و مفرد آن «حالوتس» از اصطلاحات صهيونيستي است كه دلالت ويژه‌اي بر پروژه هاي شهرك سازي و اسكان يهوديان در سرزمين فلسطين دارد. اين واژه در 1882 براي نام گذاري دسته ها و مجموعه يهودي هايي كه به فلسطين سفر مي كردند، كاربرد داشت اين مهاجرت ها براي تحقق بخشيدن به روياي برپايي حكومت صهيونيستي انجام مي گرفت.
كلمه «حالوتس» به معناي زني است كه با رداي پشمينه اي خود را پوشانده است. اين به آن معني است كه زندگي «پيشوا» در فلسطين بايد مانند يك كارگر، آزاده و به دور از هرگونه تكبر و خودپسندي، نجات بخش و هدايت كننده نظام اجتماعي جديد او باشد. او بايد به انجام فعاليت ها و كارهاي بدني و فيزيكي در سرزمين فلسطين، چنان كه به منزله انقلابي در زندگي يهوديان در شرايط سختي و دشواري به شمار رود، ايمان داشته باشد.
ادبيات كودك اسرائيل، دربردارنده حجم فراوان از قصه‌هايي است كه اين گرايش و رويكرد صهيونيستي در آن نمايان است. به عنوان مثال: داستان (لوكوموتيوران شجاع) كه نويسنده آن «ميخائيل رخبي»، با ستايش فعاليت هاي دستي وكارهاي فيزيكي و بدني كودكان مي گويد: «حتي زماني كه از كودكان خواسته مي شود، تلاش هاي جدي و كارهاي بزرگ انجام دهند، آن ها مسئوليت اين گونه كارها را به طور كامل مي پذيرند و نه به شكل دستيار و يا كمك حال بزرگترها، بلكه مانند كارگرهاي واقعي در عرصه حاضر مي شوند.»
داستان نويس يهودي پس از اين مقدمه، ماجراي يك كودك يهودي فوق العاده به نام «دان» را روايت مي كندكه در سن پانزده سالگي تصميم مي گيرد «لوكوموتيو ران» شود و با آموزش هايي كه از پدرش مي بيند و احساس وظيفه شناسي و مسئوليت پذيري خود، موفق به انجام آن مي شود.
ثبت دیدگاه