قسمت سوم: چگونه میتوان فراموش کرد؟ صاحبان اصلی فلسطین مردمی هستند که همواره در آنجا زیستهاند. چگونه میتوان هویت فلسطین را تغییر داد؟ اشغال فلسطین واقعهای مربوط به هزارههای دور نیست که کسی آن را به یاد نیاورد. همه به یاد دارند که این قوم پلید چگونه با حمایت سیاسی و تسلیحاتیِ امپریالیستهای تجاوزگر، سرزمین فلسطین را از صاحبان اصلی آن غصب کردهاند. چگونه میتوان فراموش کرد؟ ]…[ کنعانیان و فلسطینیها ساکنان همیشگی این سرزمین بودهاند. از سال پانزدهم هجری قمری یا 636 میلادی نیز که سپاه اسلام به فرماندهی ابوعبیدۀ جراح بیتالمقدس را فتح کردند، تا سال 1917 میلادی که شهر بیتالمقدس به اشغال امپریالیسم انگلیس درآمد، تنها از سال 429 تا سال 520 هجری قمری که صلیبیها با قتلعام مسلمانان بر این شهر حاکمیت یافتند- یعنی تنها 91 سال- بیتالمقدس در اختیار مسلمانان نبوده است. و از آن پیش نیز در تمام طول تاریخ، جز در دوران سلطنت داوود و سلیمان، هرگز بیتالمقدس هویت یهودی نداشته است. حقیقت را نباید در مدعیات واهی صهیونیستها که هیچ محملی نیز ندارد جست و جو کرد. حقیقت آن است که حضور غاصبانۀ صهیونیستها در قلب جهان اسلام نقاب توجیه شدۀ یک توطئۀ سیاسی است در جهت جلوگیری از تشکیل امت واحدۀ مسلمین در برابر جهان غرب. هنرمندان فلسطینی اگرچه بیشتر درد غربت داشتهاند، اما نشانههایی از دستیابی به این خودآگاهی تاریخی در میان آنان جلوه کرده است. «ناجیالعلی» کاریکاتوریست شهید فلسطینی که اکنون شهرت جهانی دارد نیز هشت ساله بود که بعد از اشغال روستای «شجره» در منطقۀ الجلیل توسط صهیونیستهای تحتالحمایۀ انگلیس و قدرتهای بزرگِ دیگر، ناچار شد که همراه با پدر و مادر و دیگر هموطنانش به لبنان کوچ کند. او هرگز فلسطین و وظیفۀ خود را در دفاع از فلسطین از یاد نبرد. در آثار ناجیالعلی این پسر فلسطینی که او را «حنظله» نامیده است همواره حضور دارد. حنظله به معنای میوۀ تلخ است؛ میوۀ تلخی که اجازه نمیدهد زیتونها و انگورهای سرزمین غصب شدۀ فلسطین در کام غاصبانش شیرین باشد. حضور حنظله در کاریکاتورهای ناجیالعلی یک حضور سمبُلیک است. حنظله مظهر کودک ستمدیدۀ فلسطینی است، شاهد همۀ مصایبی که بر ملت او میرود. حنظله شاید خودِ ناجیالعلی باشد؛ پسری یکدنده و لجوج و پابرهنه، با شانههایی آویزان و دستهایی گره خورده از پشت. حنظله در تمام کارهای ناجیالعلی ثابت و استوار است، یعنی که فلسطین باید در برابر همۀ دگرگونیهای سازشکارانۀ جهان عرب در قبال مسئله اشغال فلسطین ثابت و استوار بماند. وقتی که حنظله احساس میکند که آرمانهای فلسطین به دفاع نیاز دارد، روی دیوارها شعار مینویسد، سنگ پرتاب میکند، پرچم پیروزی فلسطین را به دست میگیرد و گاه به آغوش مادر فلسطین پناه میبرد. ناجیالعلی وطن خود فلسطین را چون زنی زیبا و بیگناه، با چشمانی غمگین و نگاهی عمیق تصویر میکند. در بسیاری از تصاویر حنظله به آغوش او پناه برده است. در مقابل تصویر مادر فلسطین، چه بسا حکّام عرب با شکمهایی برآمده ایستادهاند، یا اسرائیل که به صورت موجودی زشت و بدکار با شکم و چهرهای پُرگوشت و دندانهایی نیشدار ترسیم میشود. او از اوایل دهۀ هفتاد به عنوان کاریکاتوریست با روزنامۀ «السفیر» در لبنان شروع به همکاری کرد. در سال 1985 که در لندن به شهادت رسید، با روزنامۀ کویتی «القبس» همکاری میکرده است. ترور توسط یکی از افراد سازمان جاسوسی اسرائیل (موساد) در هنگام بازگشت او از یک سخنرانی صورت گرفت. گلولهای در مغز او نشست و یک ماه بعد به دیگر شهدای فلسطینی پیوست. امیدواری او نیز به نسلی بود که اکنون کودکان و نوجوانانی بیش نیستند، نسلی که اکنون انتفاضه را واقعیت بخشیده است. فلسطین همواره متعلق به مردمی بوده است که در آن زیستهاند. چگونه میتوان هویت فلسطین را تغییر داد؟ تاریخ و فرهنگ این امت نمیتواند پذیرای این وضع جدید باشد. مقابلهها روزبه روز شدیدتر خواهد بود و گرایش فلسطینیان برای بازگشت به وطن همیشگیشان بیشتر خواهد شد. هویت تاریخی و اجتماعی مردم فلسطین قابل انکار نیست، هرچند حاکمیت نیز روزی چند به دست دشمنان بیفتد.
شهید مرتضی آوینی
ثبت دیدگاه